ยาที่ใช้ในระหว่างตั้งครรภ์

ระยะเวลาการตั้งครรภ์ที่ครบกำหนดนั้นคือ 10 เดือน  หรือ 40 สัปดาห์   มีบวกลบกันสักสองสัปดาห์ครับ  และในระยะสิบเดือนที่ว่านี้จะแบ่งออกเป็น 3 ไตรมาส  เฉลี่ยแล้วก็ไตรมาสละประมาณ 3 เดือน  ในสามเดือนแรกนี้แหละครับ  ที่สำคัญมาก ๆ เพราะมันเป็นระยะที่มีการก่อร่างสร้างอวัยวะต่าง ๆ หากมีสิ่งใดที่มากระทบกระเทือนโอกาสเกิดความผิดปกติก็จะสูงที่สุด  เรามาเริ่มกันที่ตรงจุดนี้ก่อนครับ

ในระยะสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ ยาที่ใช้ได้จะมีจำกัดมาก ๆ    โดยภาพรวมแล้วหากจำเป็นต้องใช้ยาใด ๆ    ขอแนะนำให้ปรึกษา เภสัชกร  คุณพยาบาล หรือแพทย์ก่อนทุก ๆ ครั้งจะดีกว่าครับ

ในระยะนี้ยาสำหรับอาการทั่ว ๆ ไปอย่าง “ ยาแก้ปวด ” นั้น   ก็คงใช้ได้เพียงอย่างเดียวครับ   คือ “ พาราเซตตามอล ”  ( หรือในบางครั้งก็อาจจะได้ยินในชื่อ ไทลินอล  อะเซตตามิโนเฟน )  แต่หากใครมีประวัติแพ้ยาพาราเซตตามอล  ก็จะใช้ไม่ได้นะครับ   คือถ้ามีอาการไข้  ปวดต่าง ๆ นานา  ก็ทานเพื่อบรรเทาอาการไปก่อนได้เลย  อย่างปลอดภัย “ ตามขนาดที่กำหนด ”

คำว่าตามขนาดที่กำหนดนั้น  ขอให้จำอันใหม่ไปเลยครับว่า  ควรทานในขนาดเม็ดละ 650 มิลลิกรัม  และทานซ้ำได้ทุก 8 ชั่วโมงหากว่ายังมีอาการไข้หรืออาการปวดอยู่   การทานในปริมาณที่มากกว่านี้เช่นในสมัยก่อนที่ให้ทาน 1,000 มิลลิกรัมและซ้ำได้ทุก 4 – 6 ชั่วโมงนั้น  ไม่แนะนำแล้วนะครับ  เพราะมันมีผลต่อการทำงานของตับมากเกินไป  มันจะเกิดผลเสียกับตับครับ

ในระหว่างตั้งครรภ์สามเดือนแรกนั้น  หากมีอาการคัดจมูกหรือมีน้ำมูกมาก   ยาแก้คัดจมูก ลดน้ำมูก ที่ใช้ได้อย่างปลอดภัยก็คงมีเพียง “ คลอเฟนนิรามีน ” ครับ    ยาตัวอื่นที่เคยใช้ทานในกรณีที่มีอาการภูมิแพ้ทั้งหลายแหล่ เช่น Zyrtec คงต้องงดไว้ก่อน

ในระยะสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์นี้  อาจมีอาการของติดเชื้อทางเดินหายใจร่วม ๆ กันหลายอย่าง  เช่น ไข้  คัดจมูก มีน้ำมูก เจ็บในคอ  ไอโดยอาจจะไอแบบแห้ง ๆ หรือไอแบบมีเสมหะก็ได้   ในส่วนของอาการไข้  คัดจมูก มีน้ำมูกก็ทานยา พาราเซตตามอล  คลอเฟนนิรามีน ดังกล่าว เพื่อช่วยบรรเทาอาการเบื้องต้นได้ครับ

หากมีอาการเจ็บในคอก็ควรมาตรวจพบแพทย์  เพื่อให้แพทย์ตรวจดูภายในลำคอว่ามีลักษณะของการติดเชื้ออักเสบหรือไม่   เพราะหากมีลักษณะตรวจพบดังกล่าว   ก็จะได้พิจารณาเรื่องการทานยาปฏิชีวนะ   ส่วนอาการไอนั้นหากมีอาการไอแบบแห้ง ๆ ก็อาจทานยาแก้ไอบางตัวได้  เพราะหากปล่อยให้ไอนาน ๆ เรื้อรัง  หรือไอแรงมาก ๆ ก็จะส่งผลกระทบถึงภาวะครรภ์แน่นอน  โดยเฉพาะในระยะสามเดือนแรกนี้ภาวะครรภ์จะยังอ่อนแอ  ไม่แข็งแรงเอามาก ๆ   เสี่ยงต่อการแท้งได้

ยาแก้ไอแบบแห้ง ๆ กลุ่มที่ใช้ได้ในระหว่างตั้งครรภ์คือ กลุ่ม เด๊กซโตร เมโทรฟาน   หรือชื่อการค้ายี่ห้อหนึ่งว่า ROMILAR   แต่ต้องดูให้ดีดีนะครับว่าเป็นชื่อ romilar เท่านั้น   เพราะถ้ามีอักษรอะไรห้อยท้ายด้วย  นั่นอาจผสมยาหรือสารเคมีอื่นเพิ่มเติม   ซึ่งอาจจทำให้ใช้ไม่ได้ในระหว่างตั้งครรภ์   วิธีสังเกตง่ายที่สุดคือ   ขอให้ตัวยานั้นมีแต่ เด๊กซโตร เมโทรฟาน เท่านั้นครับ

แต่หากไม่อยากใช้ยาใด ๆ เลยก็ “ น้ำเปล่า ”  นี่แหละครับ  ดีที่สุด   คือพอเริ่มรู้สึกระคาย คัน คอ จะไอปุ๊ป  ก็ดื่มน้ำปั๊ป   มันช่วยได้แน่นอนครับ  เพราะกลไกการไอ “ ส่วนหนึ่ง ” คือมีการระคายเคืองในลำคอ  การระคายเคืองนั้นอาจเกิดจากภาวะการขาดสารน้ำของเนื้อเยื่อในบริเวณดังกล่าว  ร่างกายคนเราขาดน้ำได้มากกว่าปกติ  ทั้งจากภาวะไข้  หายใจเร็ว  เหงื่อระเหยออกจากผิวหนังมาก ๆ ก็ได้นะครับ

หากอาการไอดังกล่าวมีเสมหะร่วมด้วย  ก็อาจทานยาละลายเสมหะช่วย  เพราะหากเสมหะใสดีการไอก็จะลดลงได้  ยาละลายเสมหะ ที่ใช้ได้ในระหว่างตั้งครรภ์มี 2 อย่าง  ได้แก่ Acetylcysteine และ Bromhexine  และเช่นเดียวกับการลดอาการไอด้วยวิธีธรรมชาติ  หากไม่อยากทานยาครับ  ก็คือ “ น้ำเปล่า ”  จะช่วยเสมหะใสขึ้นได้

ในกรณีที่มีอาการเจ็บคอร่วมด้วยสามสี่วันแล้วก็ไม่หายสักที  ก็ควรมาตรวจพบแพทย์ดังที่ได้กล่าวไปแล้วครับ   หากแพทย์ตรวจพบว่ามีอาการของการอักเสบของบริเวณลำคอ  ก็อาจพิจารณาจ่ายยาปฏิชีวนะให้รับประทาน

สำหรับการตั้งครรภ์ในสามเดือนแรก ยาปฏิชีวนะ ที่จะใช้ได้ก็มีจำนวนจำกัดมาก ๆ เพราะยาหลายชนิดจะมีผลต่อการเจริญและพัฒนาการของตัวอ่อน ยาปฏิชีวนะกลุ่ม penicillin เป็นยาที่ใช้ได้อย่างปลอดภัยระหว่างตั้งครรภ์  แม้ในระยะสามเดือนแรกก็ใช้ได้ ( แต่คุณต้องไม่มีประวัติแพ้ยาดังกล่าวนะครับ )  ยาชนิดนี้ใช้ได้ทั้งการอักเสบติดเชื้อทางเดินหายใจ  ช่องปาก ทางช่องหู  ทางเดินอาหาร ทางเดินปัสสาวะ ทางช่องคลอด และทางผิวหนัง ฯลฯ อีกมากมาย  แม้ว่าในส่วนอื่นที่มิใช่ทางเดินหายใจอาจจะมีประสิทธิภาพไม่มากนัก  แต่ก็ถือว่าปลอดภัยในการใช้ระหว่างตั้งครรภ์สามเดือนแรก  หากมีประวัติแพ้ยา penicillin  ก็มียากลุ่มถัดไปให้เลือกใช้แทน penicillin ครับ

โดยสรุป จากที่เราคุยกันมาบ้างแล้วนั้น   หากมีอาการปวดหัว  ตัวร้อน  เป็นหวัด  คัดจมูก  มีน้ำมูกไหล  เจ็บคอ   ยาที่เลือกทานได้อย่างปลอดภัยในช่วงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์   และตลอดการตั้งครรภ์ก็คือ

• พาราเซตตามอล  :  แก้ปวด  ลดไข้
• คลอเฟนนิรามีน  :  แก้คัดจมูก  ลดน้ำมูก
• เด๊กซ โตรเมโทรฟาน :  ยาแก้ไอ ( ไอแห้ง ๆ )
• Acetylcysteine , Bromhexine  : ยาละลายเสมหะ
• เพนนิซิลลิน : ยาปฏิชีวนะสำหรับทั้งการอักเสบติดเชื้อทางเดินหายใจ  ช่องปาก ทางช่องหู  ทางเดินอาหาร ทางเดินปัสสาวะ ทางช่องคลอด และทางผิวหนัง

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 0 2265 7777