เช็ดเปลือกตาให้ถูกวิธี ป้องกันต่อมไขมันเปลือกตาอุดตัน

การรักษาความสะอาดของเปลือกตาและขนตา ถือเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันโรคและความผิดปกติต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นได้กับเปลือกตา เช่น เปลือกตาอักเสบ กุ้งยิง (ฝี หนองที่เปลือกตา) ซึ่งอาจทำได้ตั้งแต่ยังไม่มีอาการหรือมีเล็กน้อย เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ลุกลาม

สาเหตุ
โดยปกติที่เปลือกตา นอกจากจะมีกล้ามเนื้อซึ่งทำหน้าที่ปิดเปิดหนังตาแล้ว ยังมีต่อมไขมัน (Meibomian gland) ซึ่งมีรูปเปิดออกอยู่ที่ขอบเปลือกตาด้านใน จะขับไขมันออกมาขณะที่มีการกระพริบตา ช่วยให้น้ำมันเคลือบตาไว้เพื่อลดการระเหยไปของน้ำตา ช่วยให้ผิวของน้ำตาที่เคลือบตาอยู่เรียบ ทำให้มองเห็นภาพได้ดี ป้องกันการเอ่อไหลของน้ำตาอันจะก่อให้เกิดแผลที่ขอบตาได้จากการที่ขอบตาต้องสัมผัสน้ำตาอยู่ตลอดเวลา ช่วยลดแรงตึงผิวของน้ำตาทำให้น้ำตาเกาะผิวตาได้ดี
    
อายุที่เพิ่มมากขึ้นมีส่วนทำให้เกิดความผิดปกติในการทำงานของต่อมไขมันที่เปลือกตาเพิ่มมากขึ้น เช่น ทิศทางของรูเปิดของต่อมไขมันหันผิดไป (หันเข้าด้านในตามากไป) รูเปิดตีบแคบหรือปิดตัน ก่อให้เกิดการอุดตันและมีไขมันสะสมคั่งค้างอยู่ จำนวนแบคทีเรียก็จะเพิ่มสะสมตามมา ทำให้ผิวกระจกตาแห้ง ถ้าเป็นมากๆ เซลล์ที่ชั้นกระจกตาอาจหลุดเป็นจุดๆ ได้ และตัวไขมันที่สะสมมากขึ้นๆ ก็จะดันจนผนังของต่อมไขมันแตก ไขมันแทรกเข้าไปในชั้นเนื้อเยื่อของเปลือกตาเกิดเป็นก้อนอักเสบขึ้นได้

อาการ
ความผิดปกติของต่อมไขมันที่เปลือกตาก่อให้เกิดอาการต่างๆ ตามมา เช่น เคืองตา คันตา รู้สึกร้อนที่เปลือกตา อาจมีการเจ็บหรือรู้สึกเหมือนมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ในตาและตามัวคล้ายมีแผ่นอะไรมาบังได้

การรักษาและการป้องกัน
การรักษาความสะอาดของเปลือกตาและขนตาถือเป็นหลักในการดูแลรักษาภาวะความผิดปกติในการทำงานของต่อมไขมันที่เปลือกตา ช่วยลดอาการผิดปกติและการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เปลือกตาอักเสบ หรือกุ้งยิงลงได้

วิธีการ Lid hygiene
การประคบร้อน
ใช้น้ำเกลือ (Normal saline) พออุ่นหรือร้อนเล็กน้อย (ระวังอย่าให้ร้อนเกินไป เพราะผิวหนังที่เปลือกตาบอบบาง อาจพองได้) นำสำลีก้อน (สะอาดผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว) ชุบน้ำเกลืออุ่น วางบนเปลือกตาแต่ละข้าง (หลับตา) ทิ้งไว้จนเย็น เปลี่ยนชุบก้อนใหม่ให้อุ่น วางสลับไปเรื่อยๆ 10 นาที (วิธีนี้จะช่วยให้ไขมันที่อุดท่อของต่อมไขมันละลายออกได้)

การทำความสะอาดขนตา
• ใช้ไม้พันสำลีสะอาด (cotton bud) ชุบน้ำเกลืออุ่นที่ผสมด้วยแชมพูเด็กทารก (กันแสบตา)
• นำมาเช็ดทำความสะอาดขนตา โดยยึดหลักเช็ดจากโคนขนตาไปปลายขนตา เริ่มจากเปลือกตาบนก่อน หลับตาเช็ดจากโคนขนตาลงมาปลายเปลือกตาล่าง ลืมตาดึงเปลือกตาล่างลง เช็ดลงล่างจากโคนขนตาลงมาปลาย

การเช็ดทำความสะอาดเปลือกตานี้ ควรทำวันละ 4 เวลาใน 2 สัปดาห์แรก ต่อไปเหลือทำเช้า-เย็น ก่อนอาบน้ำได้ (ซึ่งทั่วไปจะรู้สึกดีขึ้นหลังทำในสัปดาห์ที่ 2) ควรทำเป็นกิจวัตรตลอดไป เนื่องจากโรคนี้เป็นโรคเรื้อรัง ไม่หายขาด แต่สามารถป้องกันและลดความรุนแรงของโรคได้ การใช้น้ำตาเทียมตามที่แพทย์สั่งจะช่วยให้รู้สึกสบายตาขึ้น ตาไม่แห้ง

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 0 2265 7777