กระดูกสะโพกหักในผู้สูงอายุ
กระดูกสะโพกหักเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ และมีอุบัติการณ์เพิ่มมากขึ้นเมื่อมีอายุมากขึ้น จัดเป็นกระดูกหักที่รุนแรงและเป็นภาวะเร่งด่วนอย่างหนึ่ง จากรายงานการศึกษาส่วนใหญ่พบมีอัตราการเสียชีวิตภายใน 1 ปีสูงถึง 20-35% ส่วนใหญ่จะเกิดจากอุบัติเหตุที่ไม่รุนแรงและเป็นอุบัติเหตุภายในบ้าน เช่น ลื่นล้มในห้องน้ำ ลื่นตกจากเก้าอี้ ตกจากเตียง กระดูกหักบริเวณนี้พบได้น้อยในคนอายุน้อยกว่า 50 ปี สาเหตุที่พบในอายุน้อยจะเป็นอุบัติเหตุที่รุนแรง เช่น อุบัติเหตุจราจร ตกจากที่สูง ทั้งนี้เป็นเพราะในผู้สูงอายุจะมีภาวะกระดูกบาง กระดูกพรุนอยู่จึงพบว่ามีกระดูกหักบริเวณนี้สูงมาก
ปัจจัยเสี่ยงของกระดูกสะโพกหักในผู้สูงอายุ
เราจะรู้ได้อย่างไรว่ากระดูกสะโพกหัก
ผู้สูงอายุที่มีประวัติหกล้มซึ่งอาจดูไม่รุนแรง และมีอาการปวดสะโพก ไม่สามารถลุกยืนเดินได้ปกติ ขยับขาแล้วปวดควรรีบพาพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง ซึ่งแพทย์จะทำการตรวจร่างกายและเอกซเรย์เพื่อวางแผนการรักษาต่อไป ในบางกรณีคนไข้มีภาวะกระดูกร้าวเล็กน้อยซึ่งเอกซเรย์ครั้งแรกอาจไม่เห็นได้ พอกลับบ้านไปเดินอาจมีอาการเจ็บมากขึ้นได้ ซึ่งในกรณีนี้ถ้าคนไข้อาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน ควรกลับมาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยซ้ำ เพราะโดยทั่วไปแล้วถ้าไม่มีกระดูกหักแค่ฟกช้ำภายในไม่กี่วันอาการควรดีขึ้น
การรักษา
กระดูกหักสะโพกหักในผู้สูงอายุจัดเป็นภาวะที่มีความรุนแรงและมีภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถ้าไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม จากรายงานการศึกษาพบมีอัตราการเสียชีวิตภายในปีแรกสูงถึง 35% กระดูกหักบริเวณนี้ส่วนใหญ่จะต้องรักษาโดยการผ่าตัด การรักษาโดยการไม่ผ่าตัดจะทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสที่จะเดินได้ปกติและกลับไปใช้ชีวิตประจำวันอย่างปกติน้อยมากและมักทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่พบตามมาได้เนื่องจากผู้ป่วยต้องนอนเฉย ๆ อยู่บนเตียงเป็นเวลานานไม่สามารถลุกไปไหนได้ เช่น ปัญหาแผลกดทับในที่ต่าง ๆ เสี่ยงต่อการติดเชื้อแทรกซ้อน เช่น ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ติดเชื้อที่ปอด เป็นต้น
การป้องกัน กระดูกสะโพกหักในผู้สูงอายุสามารถป้องกันได้ โดยการป้องกันและรักษาภาวะกระดูกพรุน ดังนี้
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 0 2265 7777
ปัจจัยเสี่ยงของกระดูกสะโพกหักในผู้สูงอายุ
- อายุที่มากขึ้นเนื่องจากมีภาวะกระดูกบาง กระดูกพรุนและยังมีปัญหาเรื่องสายตา การทรงตัว ทำให้มีโอกาสหกล้มง่ายขึ้น
- มีโรคประจำตัวโรคเรื้อรังต่าง ๆ
- ภาวะโภชนาการที่ไม่ดี ขาดสารอาหาร ขาดแคลเซียมทำให้กระดูกไม่แข็งแรง
- ขาดการออกกำลังกายที่สม่ำเสมอ
- รับประทานยาบางชนิดเป็นประจำ เช่น ยาสเตียรอยด์ ยาหม้อ ยาลูกกลอน
- ผู้ที่ดื่มเหล้า สูบบุหรี่
- ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน เพศหญิงจะพบกระดูกสะโพกหักมากกว่าเพศชาย
เราจะรู้ได้อย่างไรว่ากระดูกสะโพกหัก
ผู้สูงอายุที่มีประวัติหกล้มซึ่งอาจดูไม่รุนแรง และมีอาการปวดสะโพก ไม่สามารถลุกยืนเดินได้ปกติ ขยับขาแล้วปวดควรรีบพาพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง ซึ่งแพทย์จะทำการตรวจร่างกายและเอกซเรย์เพื่อวางแผนการรักษาต่อไป ในบางกรณีคนไข้มีภาวะกระดูกร้าวเล็กน้อยซึ่งเอกซเรย์ครั้งแรกอาจไม่เห็นได้ พอกลับบ้านไปเดินอาจมีอาการเจ็บมากขึ้นได้ ซึ่งในกรณีนี้ถ้าคนไข้อาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน ควรกลับมาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยซ้ำ เพราะโดยทั่วไปแล้วถ้าไม่มีกระดูกหักแค่ฟกช้ำภายในไม่กี่วันอาการควรดีขึ้น
การรักษา
กระดูกหักสะโพกหักในผู้สูงอายุจัดเป็นภาวะที่มีความรุนแรงและมีภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถ้าไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม จากรายงานการศึกษาพบมีอัตราการเสียชีวิตภายในปีแรกสูงถึง 35% กระดูกหักบริเวณนี้ส่วนใหญ่จะต้องรักษาโดยการผ่าตัด การรักษาโดยการไม่ผ่าตัดจะทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสที่จะเดินได้ปกติและกลับไปใช้ชีวิตประจำวันอย่างปกติน้อยมากและมักทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่พบตามมาได้เนื่องจากผู้ป่วยต้องนอนเฉย ๆ อยู่บนเตียงเป็นเวลานานไม่สามารถลุกไปไหนได้ เช่น ปัญหาแผลกดทับในที่ต่าง ๆ เสี่ยงต่อการติดเชื้อแทรกซ้อน เช่น ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ติดเชื้อที่ปอด เป็นต้น
การป้องกัน กระดูกสะโพกหักในผู้สูงอายุสามารถป้องกันได้ โดยการป้องกันและรักษาภาวะกระดูกพรุน ดังนี้
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและต้องเป็นการออกกำลังกายที่มีการลงน้ำหนัก เช่น การเดินให้ได้ครั้งละ 30 นาที สัปดาห์ละ 3-5 วัน
- กินอาหารที่มีประโยชน์โดยเฉพาะอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น น้ำเต้าหู้ นม ผักใบเขียว ปลาเล็กปลาน้อยที่กินได้ทั้งกระดูก
- ได้รับวิตามินดีที่เพียงพอ โดยการออกกำลังกายกลางแจ้งขณะมีแสงแดดอ่อน ๆ จะทำให้ร่างกายได้รับวิตามินดีเพิ่มขึ้น
- งดบุหรี่ และการดื่มสุราเพราะทำให้มวลกระดูกลดลง
- หลีกเลี่ยงยาที่รับประทานต่อเนื่องจะทำให้มวลกระดูกลดลง เช่น สเตียรอยด์ถ้าไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ ยากลุ่มนี้มักผสมในยาหม้อ ยาลูกกลอน
- ไม่ควรดื่มชา กาแฟมากกว่าวันละ 2 แก้วเพราะคาเฟอีนจะเร่งการขับแคลเซียม
- ในผู้สูงอายุโดยเฉพาะหญิงวัยหมดประจำเดือน ควรได้รับการตรวจความหนาแน่นของกระดูกและรักษาถ้าตรวจพบว่ามีกระดูกบาง กระดูกพรุน
- จัดสภาพแวดล้อมภายในบ้านให้เหมาะกับผุ้สูงอายุเพื่อป้องกันการหกล้ม เช่น ต้องมีแสงสว่างเพียงพอ ไม่มีบริเวณที่ลื่น หรือพื้นต่างระดับที่ทำให้สะดุดได้ ไม่วางระเกะระกะตามพื้น
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 0 2265 7777
ศูนย์รักษา: ศูนย์โรคกระดูกและข้อ
วัน/เดือน/ปี ที่โพสต์: 08/04/2022
แพทย์ผู้เขียน
นพ. พิเชษฐ์ ศิริวัฒนสกุล
ความถนัดเฉพาะทาง
ศัลยแพทย์ทางด้านโรคกระดูกและข้อ