ต้อกระจก สาเหตุ “ตาบอด” เมื่อสูงวัย

“ต้อกระจก” มักจะเกิดในผู้สูงอายุ เป็นโรคที่แก้วตาหรือเลนส์ตามีความขุ่นมัว เมื่อเกิดต้อกระจก ประสาทตาจะรับแสงไม่เต็มที่ ทำให้การมองเห็นลดน้อยลง ซึ่งอาจส่งผลให้ตาบอดได้ วันนี้เรามีข้อมูลเกี่ยวกับต้อกระจก โดย พญ. ศุภมาส โรจนนินทร์ จักษุแพทย์เชี่ยวชาญด้านต้อหิน โรงพยาบาลวิชัยยุทธ ที่จะมาบอกเล่าความรู้ให้ฟังกันค่ะ

ต้อกระจก คือภาวะเลนส์ตาขุ่น อาจจะเป็นสีเหลือง สีน้ำตาล จนถึงสีขาว ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงของเลนส์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติที่ค่อยๆเกิดขึ้นอย่างช้าๆ ตามอายุที่เพิ่มขึ้น ทำให้แสงผ่านเข้าไปยังจอตาได้น้อยลง

อาการ

ตามัวลง เหมือนมีอะไรมาบัง ตามัวเยอะเวลากลางคืน ขับรถกลางคืนลำบาก
การมองเห็นสีผิดปกติ อาจเห็นเป็นสีเหลือง สีมืดลง
ต้องใช้ไฟสว่างขึ้นเวลาทำกิจกรรม หรืออ่านหนังสือ
มีสายตาเปลี่ยน เช่น สายตาสั้นขึ้นผิดปกติ ทำให้มองใกล้ชัดขึ้น หรือเปลี่ยนแว่นบ่อย
เห็นภาพซ้อน เวลาลืมตาข้างเดียว

ความเสี่ยง

ผู้สูงอายุ พบบ่อยที่สุด จะมีอาการตามัวอย่างช้าๆ
อุบัติเหตุทางตา
การอักเสบของตา
การผ่าตัดตามาก่อน
การใช้ steroid เป็นเวลานาน
โรคเบาหวาน
แสง UV แสงแดด
สูบบุหรี่
เป็นมาตั้งแต่กำเนิด

การตรวจต้อกระจก ตรวจพบโดยจักษุแพทย์

ประเมินค่าสายตา Visual acuity test
Slit-lamp examination ตรวจโดยจักษุแพทย์
ขยายม่านตา ตรวจจอตา

การป้องกัน

ตรวจตาเป็นประจำทุกปี ในผู้ป่วยอายุมากกว่า 60 ปี
ใส่แว่นกันแดด ที่ป้องกัน UVB
งดสูบบุหรี่
รักษาโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน

การรักษาต้อกระจก มีวิธีเดียวคือการผ่าตัดต้อกระจก
วิธีผ่าตัดต้อกระจกที่ปัจจุบันใช้มากที่สุด คือ Phacoemulsification คือการใช้คลื่นเสียงความถี่สูง หรือ Ultrasound ในการสลายเลนส์ให้เป็นผงเล็กๆ แล้วดูดออกผ่านท่อเล็กๆ โดยการผ่าตัดมีการเปิดแผลเล็กขนาด 2-3 มิลลิเมตรที่กระจกตา เปิดผิวเลนส์ ทำการสลายเลนส์และใส่เลนส์แก้วตาเทียมแทนเข้าไป โดยมักไม่ต้องเย็บแผล

คุณสมบัติของ IOL
1. Monofocal IOL : เป็นเลนส์แก้วตาเทียมมีโฟกัสระยะเดียว ทำให้มองไกลชัด แต่มองใกล้ต้องใช้แว่นอ่านหนังสือ
2. Multifocal IOL : เป็นเลนส์แก้วตาเทียมที่มีหลายระยะโฟกัส ทำให้มองใกล้และมองไกลชัดขึ้น แต่อาจจะมีข้อเสียด้านแสงกระจายในเวลากลางคืน
3. Toric IOL : เป็นเลนส์แก้วตาเทียมที่แก้ไขสายตาเอียงในผู้ป่วยที่มีกระจกตาเอียง มีทั้งแบบโฟกัสระยะเดียวและหลายระยะโฟกัส

ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด

ด้านผู้ป่วย ตามัวลง ต้อกระจกเริ่มรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การขับรถกลางคืน การอ่านหนังสือ
ประเมินความต้องการทางการมองเห็น หรือ Visual need ของคนไข้เป็นหลัก โดยมีปัจจัยร่วมพิจารณา เช่น อายุ อาชีพ กิจกรรมที่ทำในแต่ละวัน เป็นตาเดียวหรือ 2 ตา