รู้เท่าทันโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง

โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง เป็นโรคที่เรื้อรัง สร้างความรำคาญและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตกับผู้ที่เป็นได้มาก ดังนั้นหากผู้ป่วยและครอบครัว มีความรู้ ความเข้าใจในตัวโรค ช่วยกันป้องกัน ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น ก็จะทำให้โรคสงบในระยะยาว

ผื่นภูมิแพ้ผิวหนังคืออะไร
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง คือ ผื่นผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่ง ผู้ป่วยมักมีผื่นแดงลอกเป็นๆหายๆที่ผิวหนัง ผิวแห้ง และมีอาการคัน ส่งผลรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก ทำให้หงุดหงิดง่าย นอนไม่หลับ พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือในเด็กอาจส่งผลต่อผลการเรียนได้

สาเหตุและปัจจัยกระตุ้น
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนังเกิดจากลักษณะทางกรรมพันธุ์ที่ทำให้โปรตีน “Filaggrin” ที่ผิวหนังผิดปกติ ทำให้ผิวหนังเสียการควบคุมเกราะป้องกันผิว มีการกักเก็บไขมันที่ชั้นผิวลดลง นอกจากนี้ผู้ป่วยอาจมีระบบภูมิคุ้มกัน และระบบนิเวศที่ผิว (skin microbiome) ที่ผิดปกติ เมื่อมาเจอปัจจัยจากธรรมชาติจึงทำให้เกิดผื่นขึ้น

ปัจจัยกระตุ้นทางธรรมชาติ
• อากาศที่เปลี่ยนแปลงมาก เช่น หนาวจัด ร้อนจัด
• น้ำหอม สารที่ทำให้เกิดการระคายเคือง
• ผ้าขนสัตว์ ไรฝุ่น เกสรดอกไม้

ประวัติครอบครัว และอาการของผื่น
ผู้ป่วยและครอบครัวมักมีประวัติภูมิแพ้ หอบหืด แพ้อาหาร ตำแหน่งผื่นมีความแตกต่างกันระหว่างเด็กและผู้ใหญ่ ผู้ป่วยเด็กเล็กผื่นอยู่ที่บริเวณ หน้าผาก แก้ม ข้อศอก หัวเข่า ส่วนในผู้ใหญ่ ผื่นมักอยู่ตำแหน่งข้อพับ เช่น ซอกคอ ข้อพับแขน ข้อมือ นอกจากอาการที่กล่าวมานั้น ผู้ป่วยมักมีผิวแห้งมาก ตุ่มนูนตามรูขุมขน  ปากแห้งลอก

การป้องกัน
• ผู้ป่วยและครอบครัวมีความเข้าใจในตัวโรค ช่วยกันควบคุมสภาพแวดล้อม เลี่ยงปัจจัยกระตุ้น
• สร้างผิวหนังให้แข็งแรง ได้แก่ การทาครีมบำรุงให้ความชุ่มชื้นผิวอย่างสม่ำเสมอ ไม่อาบน้ำร้อน ไม่ขัดถูที่ผิวหนังเนื่องจากจะทำให้ล้างไขมันที่ผิวหนังออกไป
• สวมใส่เสื้อผ้าที่โปร่งสบาย เลี่ยงการใช้ผ้าขนสัตว์เพราะจะทำให้ยิ่งระคายเคือง
• หลีกเลี่ยงการโดนสารเคมีที่ผิวหนัง
• ปรับสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม เช่น ตั้งอุณหภูมิที่พอเหมาะ มีความชื้นคงที่ ไม่หนาวจัด หรือ ร้อนจัด

การรักษา
• ยาทากลุ่มสเตียรอยด์เพื่อลดอักเสบ เป็นยารักษาหลักในโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง แต่เมื่อโรคเริ่มสงบแล้ว แพทย์จะทำการปรับยาลดความแรง และลดความถี่ในการใช้ของยากลุ่มนี้
• ยาทาลดการอักเสบกลุ่มอื่นๆ ใช้เป็นยาทางเลือก เช่น tacrolimus, pimecrolimus
• ยาต้านการอักเสบทั้งร่างกาย ได้แก่ ยารับประทานสเตียรอยด์ แต่จะใช้ช่วงสั้นๆ เพื่อควบคุมอาการเท่านั้น
• ยาต้านฮิสตามีนเพื่อลดอาการคัน
• ยากลุ่มใหม่ ได้แก่ ยาฉีด dupilumab, ยารับประทาน baricitinib

ผื่นภูมิแพ้ผิวหนังเป็นโรคที่เรื้อรัง เมื่อผู้ป่วยปฏิบัติตัวตามที่ได้กล่าวและลดปัจจัยกระตุ้นก็จะทำให้โรคสงบ ผิวหนังกลับมาสู่ภาวะปกติได้ดียิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามหากปฏิบัติตามคำแนะนำแล้วอาการไม่ดีขึ้น แนะนำพบแพทย์ผิวหนังเพื่อรักษาและปรับยา

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 0 2265 7777